Bulsho Noocee ayey Somalia u Baahan Tahay?


 Dunidan aynu ku noolnahay markaad dib u eegto bulsho walboo meel degan inta baddan horumarkeedu waxa uu ku xiran yahay hadba bulshadaas siday iyadu isu dhisto ama ay uga qeyb qaadato horumarka dalkeeda iyo dadkeeda. Bulsho ma jirto hormartay illaa waxa ay qaaday tallaabooyin garsiin kara waxa ay ku hormartay.

Annaga ka bulsho islaam ah ahaan, waxaa muhiim ah in aynu wax baddan qaadno waddooyinka noo horseedi kara horumarka iyo wanaaga kana fogaano midda xumaanta iyo dib u dhaca. Markaad dib u eegto dalkeena waxaa uu bur bur iyo jahwareer na heystay muddo aad iyo aad u dheer oo arimaheena maalinba maalinta ka danbeysa waa ay kasii dareysay.

Haddaba, bulshadu si ay isu horumariso waxaa muhiim ah in ay arrimo badan ka shaqeysaa, halkana waxaan rabaa in aan kaga jawaabo su’aashan:

Bulsho noocee ah ayey Somalia u baahan tahay? Somalia waxey u baahan tahay bulsho ku tartanta:

Alle ka cabsiga. Bulshada muslimka ah waxaa muhiim ah in ay ka cabsato Allaahi abuurtay oo ay la timaado ujeedooyinkii loo abuuray ee aheyd cibaadada Allaah oo ay ilaaliso dhammaan tiirarka islaamka. Xaqiiqdii qofka haddii uusan ka baqeyn Allahi abuurtay horumar walboo uu sameeyo meel ma gaarayo. Marka si ay bulshadu danaheeda ugu hagaagaan waa in ay mar walbaa xasuustaan Allahi abuurtay.

Aqoonta iyo cilmiga. Adduunyada sida joogtada ah u kobcaysa, helista aqoontu waxay noqotay mid ka muhiimsan sidii hore.  Xilligan la joogana hubka ugu weyn ee lagu dagalamaayana waa cilmiga.

Bulsho ku tartanta tarbiyeynta wanaagsan ee carruurta. Uu midba midka kale ugu faano in uu soo saaraayo caruur akhlaaq wanaagsan, waxbaratay oo waalidiintooda iyo bulshadaba waxtar u leh.

Bulsho han sare leh. Bani’adam ku mar kasta uu hadaf yeeshoo, kuna dhaqaaqo wuu gaari karaa. qof han leh reer ma qaado. Han in ay dad ku yeeshaan oo ah sidee dunidan ku bedal naa saameyna ugu reebnaa. Caalamka bashar baa maamula bashar beynu nahay, kumanaan yar ee kugu reer ah qeyb qeybintooda waxba tarimeyso. Dad han leh aan noqono oo bulshadeenan meesha ay taalo aan ka qaadno. 

Waxaan u baahanahay bulsho ku tartanta horumarka iyo isbedelkaAdduunkan bashar baa maamula, waana isku awood. cid aqoonta iyo cilmiga ay leedahay la dhalatay ma jirto

Caqiidada reernimada ee diin, wadan, dadnimo, iyo dhaqanba ka xooga badani inta ay jirto mar walba waa nalagu gorgortami doonaa. Gaaladii gumeysiga reerbaa loo raacay, dad kale loo laayay, wixii soomalida xornimo doon laheyd reer baa lagu dumiyay, waxey dowlad yeelatay reeraa lagu dumiyay. qofka bini’adam ka hadii caqliga laga gumeysto unbaa la gumeysan karaa.

Reernimada ayaa qofka soomaaliga ah kala qaalisan dowladnimada, dadnimada, diinta, caqiidada iyo wax walba.  waana cadowga kobaad ee soomali leedahay, laakiin aynan cadow u arkin. Aragtidaas waxaa wanaagsan in aan gebi ahaan ba ka takhalusno oo ay dadnimo, muslim nimo, iyo somalinimo dhaqan ah uu noo bedalo.

Bulsho ku midowda Soomaalinimada. Dadkeenana inta ay midoobi karaan ha midoobeen oo halis kaga deydo isbedelada wanaagsan ee la sameynaayo. Haddii wax lagu kala qeybsan yahay jiraan, waxeynu ka mideysan nahaa jira oo badan.

Waxaan u baahanay bulsho waxbaratay. Oo wixii ay bartayna ku dhaqanta.

Haddii intaas si balaaran looga fekero wax badan baa la qaban karaa laakiin, inta ay fikradu ku kooban tahay reer hebel, reer hebel dhulka ma geliyay, managa dhimasho badan yihiin, maka hub badan nahay, maka laandheer sanahay, waxba ma hagaagayaan soomaali oo kaliya ayaad ciida hoos marisay ee waxba masoo kordhinin.

Bulshooyinka horumarka ka gaaray nolosha qeybaheeda kale duwan waxaa la ogaaday inay yihiin kuwa aad iskugu duuban oo ay adagtahay in si fudud loogu dhex faa’ideysto. Nabigeena (nnkh) wuxuu yiri “Muslimka wuxu u yahay Muslimka kale dhismo oo kale, kaas oo barkiiba adkaynaayo barka kale”

Bulshada illaaliso walaaltinimada dhexdeeda ee mid noqoto ma jirto cid waxyeeli kartaa. Haddii uu cadow ku soo duulana si fudud aya isaga caabin karaan. Haddiise ay iyada dhexdeeda is colaadsato, isna cunto, waxa cad in cid kastaa ay kaa adkaanayso. Waana fududahay in iyaga dhexdooda la isku diri karo waliba si fudud. Bulshada Soomaaliyeed ayaa arrintaan maanta tusaale fiican u ah. Markii aan mideysneen ee aan halka qof isku eheyn, cadawgii na qabsan kari waayey, uuna qeybiyay markii aan qaybsanayna ee barkoodba bar ka kale qashay!!!

Comments

Popular posts from this blog

Gargaarka shisheeye: ma gumeysi maskaxeed mise gurmad!

A Double Burden: How the New VAT is Squeezing Somali Citizens Without Government Services

A decade of strive: what the future holds for Somali youth after accession to the EAC